Ovalen in de tuinschutting


De schutting met ovale ‘vensters’ aan de Gedempte Baansloot te Alkmaar.

In voorgaande berichten ging het van beschilderde schotten, via beschilderde schutting naar schilderij met venster in de tuinmuur. Nu is een meervoud van de laatste: ovalen in de tuinschutting.

De tuin achter Oudegracht 247 te Alkmaar, grenst aan de Gedempte Baansloot. De afscheiding tussen tuin en dat achterpad wordt gevormd door een fraaie, geverfde houten tuinschutting met een geleding door pilasters en in elke travee een forse ovale opening.
Lopend in de Gedempte Baansloot komt deze schutting vreemd over. De ovalen zullen toch niet als ‘inkijk’ bedoeld zijn? Maar als ‘uitzicht’ op de schutting van de achterburen zal ook niet het doel zijn geweest.


De tuin achter Huize Oort (1973).  Bron: Beeldbank Regionaal Archief Alkmaar

Ouder kaartmateriaal laat de vroegere situatie zien. Aan de overzijde van de nog niet gedempte Baansloot lag een terrein met o.a. lijnbanen en meerdere voormalige lijnbanen die in OAT 1832 staan als ‘aanleg tot vermaak, baan’, en zuidelijk daarvan de toenmalige vestingwerken. Dirk van Foreest (1792-1833) is dan de eigenaar. Hij is dan ook eigenaar van landgoed Nijenburg te Heiloo. Kort na 1851, na aankoop door Oort, zouden de ovalen zijn aangebracht.


Kadastraal minuutplan (1821), met zicht over lijnbanen en meerdere voormalige lijnbanen die in OAT 1832 staan als ‘aanleg tot vermaak, baan’.  Bron: Beeldbank Noord-Hollands Archief

In 1873 is het terrein met de voormalige lijnbanen en de aangrenzende vestingwerken op basis van een stedenbouwkundig plan van L.P. Zocher tot het villapark Kennemerpark ontwikkeld; met villa’s en herenhuizen, die met hun tuinen aansloten op het groen van het stadspark dat werd aangelegd op de voormalige bolwerken. De nieuwe rij huizen met hun achtertuinen sluiten het uitzicht definitief af.
Jan Holwerda