Hortulanus voor de aanleg der Eng. tuin &c., uit almanak met aantekeningen van Beucker Andreae. Foto: Aly van der Mark

Arent Vlaskamp (1751-1825) ontwierp in 1804 de Engelse tuin van Schatzenburg (Dronrijp)

Op 21 juni 1804 ontving Arent Vlaskamp voor de aanleg der Eng. tuin &c. op het buiten Schatzenburg onder Dronrijp 6 gulden. Hij was sinds 1782 hortulanus van de Franeker academie. Opdrachtgever was mr. D.H. Beucker Andreae, die begin 1804 op Schatzenburg was komen wonen. Op zondag 29 januari had de hortulanus samen met een niet geïdentificeerde v. A. bij Andreae gedineerd. Dat was het eerste contact. Het ligt op grond van deze gemeenschappelijke komst te veronderstellen dat v. A. de hortulanus kende en deze ook voor hem had gewerkt. Het zou een Van Aylva kunnen zijn (de keuzemogelijkheden zijn niet groot) en dan valt te denken aan Sicco Douwe van Aylva (1734-1807) van Haniastate te Holwerd. Op 25 augustus 1806 ontving Vlaskamp nog een fooij van 16 g. 8 st.

Voordat Vlaskamp hortulanus werd, was hij niet ver van Franeker hovenier bij J.M. van Beijma op Kingmastate te Zweins geweest en daarvoor op Tjessens in Holwerd. In 1777 was hij vanuit Holland naar Friesland gekomen, zoals vijf jaar eerder zijn broer Lambertus, de voorvader van Gerrit Vlaskamp (1834-1906), die in de tweede helft van de negentiende eeuw meer dan 350 tuinen heeft aangelegd.

Tot nu toe werd aangenomen dat de tuin van Schatzenburg is aangelegd tussen 1832 en 1887.

Kingma State (1826/27, Zweins)  Bron: watwaswaar.nl

Met deze vondst in de almanakken met aantekeningen van Beucker Andreae (Museum Willem van Haren, Heerenveen) kan het onderzoek naar werk van Arent Vlaskamp beginnen en daarmee dat naar de introductie van de landschapsstijl in Friesland. De kans is groot dat hij daarin een belangrijke rol heeft gespeeld. Zo zou de tuin op Kingmastate best van hem kunnen zijn. Met zijn vijver en slingerende omgrachtingen was die tuin, die zich nog aftekent op de kadastrale minuut van 1832, duidelijk een Engelse tuin.

Groot Lankum (1827, Franeker)  Bron: watwaswaar.nl

En er waren meer Engelse tuinen rond Franeker. Het buiten Groot Lankum westelijk van de stad had in 1827 en heeft ondanks bestemmingswisseling nog steeds restanten van slingerende waterpartijen. Het zal aangelegd zijn in opdracht van mr. Ludolph Reinier Wentholt (1751-1816). Jacob van Lennep legde er op zijn bekende reis in 1823 met Van Hogendorp een visite af. Hij was aangenaam verrast: De plaats, welke ruim zes morgen groot is (iets dat in die omstreken veel beteekent), bestaat uit eenige rechte lindelanen, door kleine Engelsche tuintjens verwisseld, met percès (doorzichten) welke fraaie landgezichten opleveren, eene schoone bloemkweekerij, broeierij en moestuin.

Philippus Breuker en Aly van der Mark