Hendrik van Lunteren en Maria van Lunteren-Estoppey, miniaturen op ivoor.
Bron: Centraal Museum Utrecht

Er is de laatste decennia al een en ander over Hendrik van Lunteren (1780-1848) gepubliceerd. Over zijn leerjaren bij Hendrik Swellengrebbel jr. op de buitenplaats Schoonoord bij Doorn, over kwekerij Flora’s Hof te Utrecht en over zijn aanleggen als bijvoorbeeld Randenbroek, Heiligenberg, Sterkenburg, Huis te Brakel, Huis ’t Velde en Rhederoord. Maar het gezicht van de man, en zijn vrouw Maria van Lunteren-Estoppey (1786-1866), kenden wij nog niet, volgens mij…
Jan Holwerda

Van 1 maart t/m 31 mei 2015 is op Beeckestijn de tentoonstelling ‘Rede en Rijkdom’ te zien, over het leven op Beeckestijn in de 18e eeuw en over de eigenaren, de invloedrijke Amsterdamse regentenfamilie Boreel. De Amsterdamse elite werd er regelmatig uitgenodigd voor een diner en er werden feesten georganiseerd. Met portretten en brieven van de familie Boreel en bruiklenen uit verschillende collecties laat men de 18e eeuw op Beeckestijn herleven.
De brieven geven ons inzicht in het gedachtegoed van de familie ten tijde van de Verlichting.
De dinerkamer wordt speciaal voor deze tentoonstelling geheel in stijl ingericht met 18e eeuwse objecten om de bezoeker een kijkje te geven in het alledaagse leven van de bewoners. Wat stond er op het menu voor de familie Boreel en hoe zag zo’n gedekte tafel eruit?
(portret: Jonkheer Jacob Boreel Van Hogelanden (1768-1820))

INGEZONDEN
Eind 2011 namen de gemeentes Wageningen, Renkum, Arnhem, Rozendaal en Rheden het initiatief om drie vervolgprojecten uit te voeren van het project Nieuw Gelders Arcadië. Deze projecten zijn:
– Het verhalenproject Geschiedenis in verhalen
– Perspectief Gelders Arcadië, een gebiedsvisie
– Het culturele project Echo van de Tijd

Landgoederenproject Gelders Arcadië
De Veluwezoom, op de grens van de Veluwe en de rivieren Rijn en IJssel, heeft door de eeuwen heen een bijzondere aantrekkingskracht uitgeoefend op de welgestelde bevolking. Dit kwam tot uitdrukking in meer dan honderd buitenplaatsen en landgoederen zoals Rosendael, Middachten, Sonsbeek, Doorwerth, Zypendaal en Mariëndaal. Het gebied wordt aangeduid als Gelders Arcadië en omvat de gemeenten Wageningen, Renkum, Arnhem, Rozendaal en Rheden.

Atlas Gelders Arcadië
Van 2007 tot 2011 vond het project ‘Nieuw Gelders Arcadië’ plaats, een initiatief van het Gelders Genootschap, dat resulteerde in een Atlas Gelders Arcadië. In deze atlas is de rijke ruimtelijke kwaliteit van de zone beschreven. Eind 2011 namen de vijf gemeenten het stokje over. Zij hebben -met financiële steun van de provincie Gelderland en het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO)- het initiatief genomen voor drie vervolgprojecten die in 2015-2016 worden uitgevoerd.

www.geldersarcadie.nl
De verantwoordelijke wethouders zijn op 11 februari bij elkaar geweest om de voortgang van de drie projecten te bespreken. Bij die gelegenheid is het belang van de samenwerking door de vijf gemeenten nog eens benadrukt. Ook is de gezamenlijke website gelanceerd waarop meer informatie staat over de projecten en de landgoederenzone: www.geldersarcadie.nl

Blijf ook op de hoogte via:
https://www.facebook.com/GeldersArcadie
https://twitter.com/GeldersArcadie / @GeldersArcadie

Stereo-opname van de koepel aan De Erven te Broek in Waterland. Tekst op de achterkant: Broek in Waterland Ouderwetsch Paviljoentje. klik hier voor grote weergave. Bron: oudbroek.nl

INGEZONDEN
De DonderbergGroep, stichting voor follies, tuinsieraden en vermaaksarchitectuur organiseert op 14 maart een studiemiddag over koepels, tuinpaviljoens en speelhuisjes. Er is een beperkt aantal plaatsen beschikbaar voor donateurs van Cascade. Zie uitnodiging met het programma.

Uitnodiging voor een bijdrage aan een CASCADE boekuitgave

Het was in 2009 dat we met CASCADE een inmiddels uitverkochte bundel hebben uitgegeven. De redactie en het bestuur zijn van plan om dit jaar opnieuw een boek uit te geven. Het streven is om dat eind 2015 te publiceren.

Net als in 2009 is het ook nu de bedoeling een bundel te maken met tuinhistorische bijdragen van een groot aantal auteurs. Het thema van deze bundel is: denken en doen in de Nederlandse tuinkunst 1500-2000.

De brief met uitnodiging is verstuurd, maar ook hier te downloaden. Wilt u een bijdrage leveren? Heeft u een onderwerp? Reageer dan voor 15 maart via het antwoordformulier.
Cascade bestuur en redactie

INGEZONDEN

Het Julianapark werd in 2014 aangewezen als het eerste groene gemeentelijk monument van Utrecht. Het is in 1903 ontworpen door Hendrik en Lodewijk Copijn, in opdracht van de bankier Jan Kol. Voor heel veel bewoners uit de wijk Zuilen is het Julianapark al meer dan honderd jaar een echt stadspark.

De stichting Zuilen en Vecht, Lenneke Berkhout en Korneel Aschman hebben in het stadhuis een tentoonstelling over dit park ingericht. Historische illustraties tonen de ontstaansgeschiedenis van het park en de verbondenheid met de wijken Ondiep en Zuilen toont.

De tentoonstelling is gratis toegankelijk en gedurende de openingstijden van het stadhuis (Korte Minrebroederstraat 2, Utrecht) te zien vanaf 4 februari tot en met donderdag 26 februari 2015.

Zie ook weblog Cementrustieke rotsformatie in Julianapark Utrecht.

INGEZONDEN
Wat planten ons leren; verleden en toekomst van educatief en wetenschappelijk groen erfgoed.
Platform Groen erfgoed, 4 maart 2015
RCE Smallepad 5, 3811 MG Amersfoort

13.00 uur Zaal open, inloop
13.30 uur Start, welkom door dagvoorzitter Luc Korpel
13.45 uur Welke toekomst heeft de hortus botanicus? door Renske Ek
14.15 uur Van arboretum tot stadspark door Beline Geertsema
14.45 uur Speakerscorner; aankondigingen en mededelingen
15.00 uur Pauze met koffie en thee
15.30 uur Ontluikend natuurbesef en de ontwikkeling van heemtuinen door Willy Leufgen
16.00 uur Volkstuinen in Zuid-Holland door Ellen Steendam
16.30 uur Afsluiting en drankje

Uitgebreide programmabeschrijving.
Aanmelden is noodzakelijk. U kunt dat doen door dit formulier in te vullen.
Tijdens het platform is er gelegenheid een relevante korte mededeling of oproep te doen in de speakerscorner. Wilt u van deze mogelijkheid gebruik maken, meldt u dit dan vooraf via groenplatform@cultureelerfgoed.nl.

Een winterexcursie is niet groen. Dat geeft meer ruimte aan zichtlijnen, rood en verhalen. De laatste twee kwamen uitvoerig aan bod. In een stad als Nijmegen, zo oud, met zoveel oude objecten, met zoveel geschiedenis en met een gids met zoveel verhalen, kan dat ook niet anders. De verhalen over de oude havens (vijver van Kronenburgerpark), de voormalige vestingwerken, de stadsuitbreidingen enz. schetsten een interessant beeld over de voorgeschiedenis en ontstaanswijze van de parken.
Geweldig dat we in de grot, Sint Jacobstoren en Nicolaaskapel konden. Iets meer ‘park’ had er in gemogen, het was meer rood dan groen, maar dat past ook in de geschiedenis van deze parken (en de lopende donjondiscussie: rood maakte plaats voor groen (1797) en nu misschien weer een stukje groen voor rood…).
Betere grotfoto’s en andere excursiefoto’s worden graag op webmaster@cascade1987.nl ontvangen.
JH

Meer lezen Valkhofpark:
Sandra Langereis, Breken met het verleden. Herinneren en vergeten op het Valkhof in de Bataafse revolutiejaren, Nijmegen 2010.
Hetty Petersen, Dolly Verhoeven (red.) e.a., Het Valkhof. 2000 jaar geschiedenis, Nijmegen, 2014.
W.A. Diedenhofen, Het Valkhofpark, in: Het Valkhof te Nijmegen, Nijmegen 1980, p. 109-122 (nog steeds hét artikel over de groene geschiedenis van het Valkhofpark).

Meer lezen Kronenburgerpark:
Mariëtte Kamphuis, Met levend materiaal. Copijn 1763-2013, Rotterdam 2014, p. 130-146.
Bijlage bij voorstel aan B&W Nijmegen voor aanpak Kronenburgerpark mei 2004 PDF

De grot in het Kronenburgerpark (1903)

Chalet van koningin Wilhelmina in het paleispark van het Oude Loo.  Foto: Jan Holwerda

Chalet en en tuintje van prinses Juliana (1920)  Bron: gahetna.nl

Een ieder kent het chalet in het paleispark van het Oude Loo wel, gebouwd in 1881-1882.
Toevallig kwam ik een foto uit 1920 tegen, met de beschrijving ‘Koninklijk Paleis Het Loo. Chalet en en tuintje van prinses Juliana’. De bosrand is op z’n minst weelderig te noemen, maar meer bijzonder is iets in het midden van de foto, op de voorgrond.

Na inzoomen wordt het duidelijk. Haast in de traditie van de vormsnoei achter Paleis Het Loo was ook hier sprake van vormsnoei, maar in een haast moderne vorm. Er staat een vormsnoei geknipt zitje bestaande uit een tafeltje en twee of drie zetels (of is de meest rechtse een wiegje?). Je kunt er allerlei kwalificaties aan hangen: passend bij de tijd, kitsch of geweldig. Wat u wilt.
Jan Holwerda

Meer over het chalet zelf en dat op Soestdijk valt te lezen in een artikel van Paul Rem, De chalets van koningin Wilhelmina in de paleisparken van Het Loo (1881-1882) en Soestdijk (1892), in Bulletin KNOB 110 (2011) nr 2, pp. 49-58. PDF

Zocher 1856  Bron: Cooper Hewitt, Smithsonian Design Museum

Googelend kwam ik bovenstaande Zocher tegen (groot). Een ontwerp uit 1856, in het bezit van Cooper Hewitt, Smithsonian Design Museum. Met dat gegeven bleek via Carla’s Zocher on line dat er een set van vier villatuinontwerpen/modeltuinen van J.D. Zocher jr.en L.P. Zocher bestaat. Allen met het jaartal 1856, een liggend in Wageningen UR.

Anita D. en Liesbeth M. bevestigden dit. Liesbeth  meent zich te herinneren dat de vier op een veiling in 1988 verkocht zijn en WUR er een aanschafte (groot); van de andere drie werd een zwartwit foto verkregen. Anita heeft de entry in de TUiN database iets gemakkelijker vindbaar gemaakt en het bovenstaande exemplaar van Cooper Hewitt ingelinkt.

Zocher 1856 Bron: TUiN database Wageningen UR

Ondertussen vond ik de derde in kleur op een website met veilingregistraties. Geveild (opnieuw?) in 2003. (groot)

Zocher 1856  Bron: arctnet.de

foto van, Zocher 1856 Bron: TUiN database Wageningen UR

Maar waarom hebben de Zochers deze set gemaakt? De roem was al groot, niets duidt op deelname aan een tentoonstelling of prijsvraag. Geeft het jaartal misschien een idee? Is het een voorbeeldset voor het een en ander? De laatste gedachte en het jaartal 1856 leiden tot Zochers ontwerp voor het Willemspark te Den Haag. Zou er een relatie tussen de twee zijn?
Overigens, niet Zochers ontwerp voor het Willemspark, maar dat van de Haagse stadsarchitect W.C. van der Waeyen Pieterszen werd uitgevoerd.
Jan Holwerda

Plan van den aanleg van het Willemspark te ’s Gravenhage, J.D. Zocher architect 1856 Bron: Haagse Beeldbank