Tekening van admiraalschip ’t Huis Tijdverdrijf, Willem van de Velde de Oude.

Detail met Tijdverdrijf.

Dinsdag 11 dec. startte de tv-serie De Gouden Eeuw (goudeneeuw.ntr.nl ; www.uitzendinggemist.nl). Gedachten in de vorm van een opeenvolging van kreten schoten door mn hoofd: De Gouden Eeuw-handel-VOC-schepen-schip Tijdverdrijf-buitenplaatsen. Die laatste twee door een eerdere mail van René D. over schepen met een buitenplaatsnaam.

Vele schepen van de Oost- en van de West-Indische Companie droegen namen van de verschillende gewesten, van steden en kleine plaatsen, van vorstelijke personen en regenten. Maar ook die van heerlijkheden en buitenplaatsen, de bezittingen van de bewindhebbers van beide compagnieën.
Zo was er het schip ’t Huis Tijdverdrijf, vernoemd naar het gelijknamige buitenverblijf te Egmond op den Hoef. Eigenaar was Cornelis Jansz. Witsen (1605-1669), sinds 1655 bewindhebber van de West-Indische Compagnie. Het schip ’t Huis Tijdverdrijf werd in 1655 in dienst genomen, in eerste instantie als admiraalschip van De Ruyter. In november 1683 verging het schip in een storm.

Het bijzondere van dit schip is niet alleen de vernoeming naar een buitenplaats (dat kwam meer voor), maar met name de rijk versierde spiegel van het schip. Deze laat een groot gebouw door geboomte omgeven zien, vrijwel zeker ’t Huis Tijdverdrijf (een andere afbeelding van het huis is niet bekend). De kunstschilder van m.n. marines, Willem van de Velde de Oude (ca. 1611-1693) maakte een tekening (boven) en een schilderij (onder).

Op de VOC site is een Schepenlijst te vinden. Bladerend springen diverse buitenplaatsnamen direct naar voren.  JH

Dutch Flagships at Sea in a Moderate Breeze under Easy Sail (1672),
Willem van de Velde de Oude. Bron: wikimedia.org (groot).

Detail met Tijdverdrijf.