‘Tentoonstelling’ in park Huis Doorn.  Bron: Huis Doorn.

Tijdens zijn opvoeding aan het Duitse en Engelse hof ontwikkelt de voormalige Duitse keizer Wilhelm II een interesse voor tuinen en parkaanleg. Nu kennen we hem vooral vanwege zijn passie voor houthakken (zie weblog 11-5-2011), maar zijn belangstelling voor de natuur reikt veel verder. Tussen 1920 en 1941 laat de keizer in het park van Huis Doorn kleurrijke borders, duizenden rozen, tulpen, struiken en een collectie naaldbomen aanplanten. Na het ontbijt werkt hij iedere ochtend met zijn tuinmannen zij aan zij aan het ‘Keizerlijk Groen’.

Van 21 april tot en met 31 oktober is er in het park van Huis Doorn een speciale presentatie waarmee die rijke historie van de buitenplaats zal worden verbeeld en verlevendigd; in het park worden een twintigtal grote borden geplaatst met historisch beeldmateriaal. Plattegronden en ontwerptekeningen illustreren de historische gelaagdheid en met uitvergrootte foto’s keren verdwenen tuinelementen terug op hun oorspronkelijke plek.

Huis Doorn eind 19de eeuw.  Bron: Huis Doorn.

Tegelijkertijd is er een tentoonstelling in het museum waarin de betrokkenheid wordt getoond van de ex-keizer met het park en de deeltuinen. Zakboekjes laten zijn persoonlijke aantekeningen over flora en fauna zien. Schilderijen en tekeningen geven een beeld van het kleurrijke park. Antiek tuingereedschap, originele ontwerptekeningen en porseleinen naambordjes uit het rosarium en het pinetum maken het beeld compleet. Deze tentoonstelling geeft een beeld van het gevarieerde park dat in de 35 hectare rond dit Huis groeit uit ’s keizers visie en passie, en staat ook stil bij de hechte contacten die hij met tuinarchitecten, kwekers en tuinlieden onderhoudt.

Als pendant van en aanvulling op de huisgids verschijnt in april een parkgids. In de inleiding wordt de historie van het park geplaatst binnen de ontwikkeling van de stijlperioden van de Nederlandse tuinarchitectuur. Na het inleidende overzicht volgen 22 rijk geïllustreerde teksten over verschillende deeltuinen en parkonderdelen. De periode van keizer Wilhelm II staat in deze hoofdstukken centraal. In de parkgids is een plattegrond opgenomen waarop de wandelpaden en bezienswaardigheden zijn aangegeven. De gids kan als leidraad dienen voor een bezoek aan het park en is verkrijgbaar in de museumwinkel en aan de balie.

U kunt zelfstandig de wandeling maken, maar het kan ook iedere eerste zaterdag van de maand (om 13:00) met deskundige en enthousiaste gidsen. U dient zich hiervoor wel van te voren aan te melden. Meer informatie is te vinden op www.huisdoorn.nl.  JH

Huis te Breckelenkamp (Breklenkamp), A. de Haen (1733).

Eeuwenoude documenten, exemplarische afbeeldingen, bouwtekeningen, oude topografische kaarten, affiches, krantenberichten en ga zo maar door: ze zijn ondergebracht in het net gedigitaliseerde archief van het Huis te Breckelenkamp en samen vertellen ze het verhaal van dit landgoed. Door dit archief via haar website te publiceren, presenteert Stichting het Huis te Breckelenkamp een eigentijdse manier om het landgoed open te stellen.

De stichting beoogt met de archiefsite de toegankelijkheid en de bekendheid van het landgoed te vergroten. De stichting sluit niet uit dat er door deze stap nieuwe feiten worden aangedragen die een plaats in het archief verdienen.
Het digitale archief is opgebouwd uit vele items, verdeeld in een aantal onderdelen, die inzichtelijk maken hoe het Huis zich door de eeuwen heen in stand heeft weten te houden. Om de toegankelijkheid te bevorderen is het archief rijkelijk van context voorzien. Ook zijn handige hulpmiddelen toegevoegd, en kan het archief vanuit verschillende ‘ingangen’ benaderd worden. Via de achtergrondartikelen bijvoorbeeld, met daarin verwijzingen naar archiefitems zodat deze in de context van het verhaal komen te staan. Of via de categorieën, die ook van inleidingen zijn voorzien. Ook via de tijdbalk, die aan verschillende categorieën is toegevoegd, kan naar items worden doorgeklikt.
De oudste stukken staan in de categorie ‘documenten’. Met scan(s) van het document, omschrijving, context, transcript en download optie. Veel materiaal in dit onderdeel van het archief is aan het licht gekomen tijdens het onderzoek voor het boek Een korte tijd van glorie, over de geschiedenis van het Huis en zijn bewoners.

Het archief is bereikbaar via de website www.breckelenkamp.nl. De stichting hoopt dat het initiatief navolging zal krijgen van andere (huis)archieven. Contact over de totstandkoming en eventuele navolging kan via archief@breckelenkamp.nl of hier.  JH

Vorig jaar had ik het geluk in Keulen te zijn, tijdens de tentoonstelling Ägyptische Gärten in het Römisch-Germanisches Museum der Stadt Köln. Nu hebben wij allen geluk, want deze tentoonstelling is in grote delen naar het Oudheidkundig Museum in Leiden gekomen in de vorm van de tentoonstelling Tuinen van de Farao’s (27 april t/m 2 september 2012). In Keulen was ook geprobeerd te laten zien dat de Egyptische tuincultuur ook de Romeinse en Griekse cultuur heeft beïnvloed, maar ik weet niet of dit deel van de tentoonstelling in Leiden aanwezig is.

In Leiden wordt een hele andere sprong gemaakt, namelijk naar de periode waarin de Egyptische motieven, als gevolg van de vele opgravingen en ‘her’-ontdekkingen van Egypte door de Fransen en Engelsen (een andere term voor de activiteiten zou kunstroof kunnen zijn), een inspiratiebron vormden voor bloemmotieven in de Art Deco periode.

Ter informatie, ter gelegenheid van de tentoonstelling in Keulen, is het boek Ägyptische Gärten uitgegeven, over het onderzoek naar Egyptische tuinen door Christian Tietze (verbonden aan de Universiteit van Potsdam). Van hem is ook de maquette van de paleistuin Maroe-Aton, aangelegd in opdracht van farao Achnaton, te zien in Leiden (Tietze staat als maker helaas niet op de site van Leiden vermeld). Dus wie een gründliches boek zoekt, is hierbij aan het juiste adres (zie ook bij de uitgever).

Als de tentoonstelling in Leiden in essentie gelijkt op die uit Keulen, zal ik denk ik opnieuw versteld staan van de tuincultuur van de Egyptenaren. Ben erg benieuwd.  Petra Doeve

Maquette paleistuin Maroe-Aton (farao Achnaton)
Bron: Rijksmuseum van Oudheden Leiden

Drie eerdere openbare college´s vonden al plaats. Aanstaande donderdag 26 april 2012 volgt de vierde en laatste. Opnieuw van 18:30 tot 21:30. Deze keer door drs. Trudi Woerdeman, tuinhistoricus en erfgoedhovenier.

Pelargonium zonale, in C.A.J.A. Oudemans, Neerland’s Plantentuin, deel III (1867).

In een voordracht met de titel ‘Huidig gebruik van historisch plantsortiment van tuin en park’ komen de volgende thema’s aan bod: – Hoe ging men om met planten en bloemen? – Wat was hun plek in tuin en park? – Wat kunnen we nu doen met deze kennis, met name op de buitenplaats? – Het achterhalen van het historisch plantensortiment bij herstel van historische tuin of park. Werkwijze. Bronnen voor Nederland. De nadruk ligt op planten en bloemen, vanaf de middeleeuwen tot heden.Zie ook HAS KennisTransfer; opgave via de knop Inschrijven aan de rechterzijde. Of door een mail naar fal@hasdb.nlte sturen.26 apr 2012, 18:30-21:30 HAS KennisTransfer Onderwijsboulevard 221 5223 DE ‘s-Hertogenbosch (Google Maps)

Broekhuizen (Leersum)  Foto: Henk van der Eijk.

De Cascade donateurs hebben een mail ontvangen over de Zocherdag op Kasteel Broekhuizen te Leersum. Op 26 mei – dit is de zaterdag vóór Pinksteren – vindt een bijeenkomst rond de tuinarchitectenfamilie Zocher plaats met medewerking van onze oud-voorzitter en Zocherdeskundige Carla Oldenburger, de landschapsarchitecten Ank Bleeker en Anneke Nauta en de heer W. Dieker, eigenaar van Kasteel Broekhuizen in Leersum.

Zie ook aanmeldingsformulier (met meer details) en het document bij uw mail. U kunt uw aanmelding ook versturen naar Cascade Postbus 67, 4850 AB Ulvenhout.
Heeft u de uitnodiging (als donateur) niet ontvangen of vragen? Mail secretariaat@cascade1987.nl.

13 mei: Aanmelden NIET langer mogelijk, er is al een lange wachtlijst.

Broekhuizen (Leersum)  Bron: www.bleekernauta.nl.

Lang en bijna blind konden we de Databank TUiN van Speciale Collecties WUR gebruiken. Nu is er een nieuwe toegang, de nieuwe TUiN database. Vanaf begin april 2012 is de database zowel achter de schermen als qua zoekfunctionaliteit gewijzigd. Alle woorden in alle velden van de database zijn in een zoekactie doorzoekbaar. Dus ook in de tekst van bv de objectbeschrijvingen wordt gezocht.
De resultaten worden onder het zoekveld weergegeven, bv de van toepassing zijnde objecten. Maar ook door facetten in het linkermenu. Aldaar kun je de resultaten verder verfijnen. Valt er meer uit te leggen? Neen, gewoon even uitproberen. De nieuwe TUiN database. JH

Alle berichten als in de ‘oude weblog’ staan nu onder de ‘nieuwe weblog’. Alles staat nu dus onder www.cascade1987.nl. Over alles heen zoeken kan met het veld rechtsboven (en de knop Zoeken). Als u iets naar beneden rolt, ziet u rechts onder Archief per maand de oude berichten.
Klik nog eens lekker rond, zoek met de een of ander woord of een term en lees weer eens wat van die oude berichten.

Niet alles werkt of ziet er vlekkeloos uit. Sommige links werken (nog) niet, berichten zien er qua format soms niet uit, er staan wel eens rare tekens of codes in enz. Verdere correcties volgen nog. Maar voor nu staat het er maar alvast! Mocht je iets met prioriteit gecorrigeerd willen zien, mail webmaster@cascade1987.nl.  JH

In het kader van het delen van impressies betreffende van alles in het kader van Jaar van de Historische Buitenplaats 2012 (vanaf nu JHB2012), na 21 maart en 26 maart, een volgende. En wel eentje overgenomen van BuitenPlaatsen, de weblog van Marcel van Ool. In het kader van het jaar hadden we elkaar al eens gesproken en Marcel was akkoord met overname.

In keramiekmuseum Princessehof in Leeuwarden is de tentoonstelling Groen Geluk (van lusthof tot volkstuin) te zien.
Niemand verwacht dat de kwaliteit van de glorieuze tentoonstelling Pretty Dutch (over Hollands porselein) van een paar jaar geleden, gehaald wordt. Dat gebeurt dan ook niet. Er zitten een paar dingen niet echt lekker bij deze tentoonstelling. De eerste ruimte waar je terecht komt is volgestouwd met Hollands plateel. Toegegeven, op elke pot of vaas staat wel een blom, maar wat heeft het met lusthoven te maken? En dan die volkstuinen. Leuk bedacht, als ‘de buitens van de kleine man’ en nu weer helemaal hip. Maar volkstuinen en keramiek? Dat gaat niks worden. Had het eenvoudig gehouden en je toegelegd op één onderwerp. ( “Breekbaars van de buitenplaats”- grapje).

Toch is er heel veel om wel blij van te worden. Op borden, sauskommen, terrines en schotels komt alle buitenvermaak voorbij: wandelen, vissen, jagen, toneelspelen, musiceren, bloemen kweken…

Er zijn verschillende joekels van tegeltableaus naar de beroemde gravures die Daniel Stoopendaal voor het pronkboek De Zegepraalende Vecht maakte. Grappig om te zien dat die strakke lijnvoering van de gravures in iets fluweligs of ronduit wolligs verandert op de gebakken klei. Ze krijgen welhaast de charme van volkskunst.

Er is een heel bijzondere scène in porselein: een jachttafereel van Frankenthal uit ongeveer 1850 dat l’honneur du pied toont. Dat is het moment in de klassieke hertenjacht waarop het zojuist gedode dier de rechter voorpoot wordt afgesneden. Deze werd traditioneel later aan de eregast overhandigd. Geen gruwelijk detail word je bespaard maar wat een gave vormgeving, in porselein!

Ik hoopte nog even een vaas aan te treffen waarvan ik alleen een oude zwart-wit opname ken. Die staat in het overzichtswerk De Nederlandse Buitenplaats van Van der Wijck en laat Elswout zien. Zou iemand (nog) weten waar die vaas nu is? Het riekt naar een Suske en Wiske. (… … en de Verloren Vaas).

Serendipiteit: op de tentoonstelling wel een kleine schotel met Elswout. Hij komt uit het beroemde 400- delige ‘topografische’ servies dat de VOC schonk aan Stadhouder Willem V.

We ‘hadden’ Elswout al als gravure, ets, tekening op papier, in olie op doek en nu ook op Meissen. Het mooiste porselein dat er is.

Marcel van Ool.

Rhederoord (1868), C.E.A. Petzold.  Bron: specialecollecties.blogspot.com

Gehölzverwendung im 19. Jahrhundert am Beispiel der Anlagen Eduard Petzolds – heutige Bedeutung für den Erhalt einer breiten Artenvielfalt. Het mag dan in Duitsland (Bad Muskau) en in het Duits zijn, maar als het Petzold betreft en de toepassing van houtige gewassen is het natuurlijk ook een Nederlands onderwerp en in ons belang. Het Nederlandse aspect komt ook nog eens naar voren met de presentatie van het onderzoek naar twee van zijn Nederlandse parken: Ruurlo en Rhederoord.

Van 26 t/m 28 april. Het start op donderdagnamiddag met enkele presentaties als warming-up, dan de vrijdag met een hele serie van presentaties en als afsluiting op zaterdag een excursie met de bus naar werken van Petzold in Polen.

De Unkostenbeitrag van 50,00 Euro is geen geld, en de ervaring leert dat de inhoud altijd van (hoog) niveau, de omgeving te gek en alles gründlich voor elkaar is.
Voor de details, zie Programm und Anmeldung (PDF) of mail Eric Blok.

Klein deel van de bomenlijst voor Rhederoord  Bron: www.wildernis.eu