Op de tentoonstelling o.a. een schilderij van Sebastiaan Vrancx,
bruikleen van Kunsthandel P. de Boer te Amsterdam

In de schaduw van de tentoonstelling Tuinvisioenen, Jonkheer van Sypesteyn en de terugkeer van de Oud-Nederlandse Tuinkunst (zie weblog 20 mei of de weblog van Sypesteyn) organiseert Sypesteyn een symposium waarop het omgaan met de gelaagdheid van tuinhistorisch erfgoed en de inbreng van individuele erflaters centraal staan. Tuinen zijn kunstvormen die bestaan uit levend materiaal en die daardoor voortdurend veranderen. Behalve de cyclische verandering (lente, zomer, herfst, winter / ontkieming, groei, wasdom, verval en de voortdurende herhaling van deze reeks) is er ook een lineaire verandering, die te maken heeft met veranderd gebruik en veranderende smaak en veranderende waardering van het verleden. Dit laatste is extra gelaagd wanneer er sprake is van meerdere verledens die door elkaar spelen.

Voor het symposium is een middag uitgetrokken. De volgende sprekers treden op om deze aspecten te belichten:
* Johan Carel Bierens de Haan, bijzonder hoogleraar cultureel erfgoed van monument, tuin en landschap, adjunct directeur / hoofd wetenschappelijke staf Paleis het Loo;
* Henk Boers, hortulanus bij kasteel Muiderslot en Hofwijck, voormalig tuinvrijwilliger bij Sypesteyn, gespecialiseerd in voor restauratie/reconstructie van historische groen (zowel vormgeving als beplanting);
* Vivian van Saaze, cultuurwetenschappelijk onderzoekster aan de Universiteit Maastricht, gepromoveerd op de voortdurende wordingsgeschiedenis van installaties van hedendaagse kunst;
* Hanneke Schreiber, hoofd tuin en collectie Hortus Botanicus te Amsterdam, verantwoordelijk voor de hedendaagse interpretatie van de historische Snippendaaltuin;
* Henny van der Wilt, tuinbazin / hovenier Sypesteyn, gespecialiseerd in beheer inheemse wilde flora en stinzenplanten, tevens natuurfotograaf.

Het symposium vindt plaats op vrijdag 10 september om 13.00 uur in of in de directe nabijheid van kasteel Sypesteyn, Nieuw Loosdrechtsedijk 150, Nieuw Loosdrecht.

Dagvoorzitter is Jan-Willem Edinga, na de eerste twee inleidingen en na de volgende drie is er gelegenheid voor discussie. Aansluitend geeft Henny van der Wilt een rondleiding door tuin, park en bos waarna er op het terras van het kasteel bij een borrel kan worden nagepraat.

Kosten voor deelname aan het symposium zijn 15 euro. Hiervoor ontvangen deelnemers tevens de recent verschenen publicatie Tuinvisioenen, jonkheer van Sypesteyn op zoek naar de verloren tuinkunst.
Aanmelden voor 20 augustus op info@sypesteyn.nl.

Theekoepel, Balthasar Jooss 1824.  Bron: Archief Delft

In het 'groennummer' van Delf (zie weblog 28 juni ) staat de bovenstaande koepel afgebeeld. Het bijschrift vermeldt 'Langs de Haagweg stond een theekoepeltje in eenvoudige Chinese stijl. Tekening Balthasar Jooss 1824'.

Ik wilde graag weten hoe zeker de locatie Haagweg is, want ik 'ken' eenzelfde of soortgelijke koepel in dezelfde omgeving. Wim Weve de schrijver van het artikel kwam met het volgende.
Balthasar Jooss heeft erbij geschreven: '20 JULY 1822 NOORD NAAR DEN HAAG'. De tekening is door het gemeentearchief gerubriceerd onder Haagweg. Deze weg op de oostelijke kade langs de Vliet is de logische weg naar Den Haag. Het jaagpad aan de ander zijde was dat destijds feitelijk niet. Hoe ver de koepel buiten Delft stond (op huidig Delfts, of huidig Rijswijks grondgebied), laat staan wat de exacte locatie was, is niet bekend.

En dan heb ik genoeg trefwoorden voor mijn gelijkende koepel of kun je nu zeggen 'met grote waarschijnlijkheid is de locatie bepaald'?
– navolgende afbeelding is die van Hoornwijk of Hoornwijck
– te Rijswijk
– aan de Jan Thijssenweg, voorheen Vlietweg

JH
Ook omdat 't zo'n mooi plaatje is, enne zijn het slangen of…?

Hoornwijck (Rijswijk)  Bron: Beeldbank Rijswijk
 

De koepel van Hoornwijck (Rijswijk)  Bron: Beeldbank Rijswijk

Maar zult u zeggen, gaan we toch internationaal? Ja en nee. Een eigen officiële taal hebben ze en er zijn er die zich zouden willen afscheiden, maar toch blijven we binnen de grenzen van ons land en daarmee de doelstelling van Cascade. Het betreft hier een tuinboek in onze tweede officiële taal, in het Fries dus.

De schrijfster Aly van der Mark kennen we van eerdere weblogs over Gerrit Vlaskamp, zie 13 jul 2009 en 28 aug 2009.

En nu heeft ze een boek geschreven over de kwekerij van haar schoonfamilie, de familie Westra, waar zij in 1976 met haar man ging wonen. Een huis met 4400 m2 tuin. Aly schrijft niet alleen over het wel en wee van de tuin, maar ook over een familiegeschiedenis met vele verrassingen. De geschiedenis gaat terug tot 1770, toen twee broers uit Varsseveld via het Westland in Waaxens terechtkwamen. Een kleinkind van één van de broers, Lambertus Vlaskamp, werd de hovenier van Lucas Roodbaard en zijn zoon Gerrit Vlaskamp heeft 350 tuinen en parken aangelegd in het noorden van Nederland.

Enne, hoe het bovenstaande in het Fries ‘klinkt’: Aly van der Mark skriuwt net allinne oer de kwekerij fan de famylje fan har man Ids Westra dêr’t se yn 1976 te wenjen kamen. In hûs mei 4400 kante meter tún. Aly skriuwt net allinne oer it wel en wee fan de tân, mar ek oer in famyljeskiednis dy’t fol ferrassings bliek te sitten. Dy skiednis giet werom oant 1770, doe’t twa broers út Varsseveld by Doetinchem fia it Westlân yn Waaksens telâne kamen. In pakesizzer fan ien fan de broers, Lambertus Vlaskamp, waard de hofker (hovenier) fan Lucas Roodbaard en syn soan Gerrit Vlaskamp hat 350 tunen en parken oanlein yn it noarden fan Nederlân.

De geschiedenisparagrafen zijn kort, maar er volgt ongetwijfeld nog een uitgebreide publicatie over de mannen Vlaskamp en hun werk.  JH
Bestellen kan bij de uitgever Afûk.

Bestaande toestand Grotto  Bron: GVB Architecten B.V.

Contact met GVB Architecten B.V. (n.a.v. weblog 25 juni) resulteerde in de navolgende update, de opmeting van de restanten van de grotto (2007) en een tekening van de nieuwe toestand (2007). Grotere weergave volgt na aanklikken van de tekening.

De stand van zaken met Vredenoord is dat we onlangs begonnen zijn met de restauratie van de bijgebouwen. Het hoofdhuis komt daar later dit jaar bij. Buro Mien Ruys i.s.m. Hoek Hoveniers is verantwoordelijk voor ontwerp en uitvoering van tuin en terrein. Voor de grotto hebben we een restauratieplan opgesteld waarvoor we in het kader van de regeling BRHB subsidie hebben verkregen. Uitvoering daarvan zal mogelijk volgend jaar gebeuren. Er wordt trouwens niet voorgesteld om de koepel terug te bouwen. Het ingestorte gangdeel wordt teruggebouwd en de entrees uit de oudste fase (grotto-look) worden gerestaureerd. Voor dat beeld heb ik de tekeningen hier bijgevoegd. De vloerrestanten van de oude koepel blijven in situ bewaard.

Hans Götz

Nieuwe toestand Grotto  Bron: GVB Architecten B.V.

Landschap, Gerrit Battem (1636-1684)

In de zomer krijg ik altijd de neiging om aan foto-tentoonstellingen mee te doen of zoekplaatjes op te lossen. Op dit moment is in Teylers Prentenkabinet een piekfijne tentoonstelling te bezichtigen met tekeningen uit de Collectie van Matthijs de Clercq uit New York. Het bijzondere is dat de tekeningen na afloop van de tentoonstelling als nieuwe aanwinst in Haarlem zullen blijven.

Op de tentoonstelling wordt het oog van ons tuinhistorici ogenblikkelijk getrokken door een gouache met een landhuis en toegangslaan, getekend door Gerrit Battem (1636-1684). Het opmerkelijke is dat het huis dichtbij zee of een groot meer of langs de Rijn is gesitueerd en dat, althans op deze tekening, de (eiken?)laan niet uitkomt op het midden van het huis. Het kan heel goed zijn dat Gerrit Battem ook hier een imaginair landschap tekende (dat is niet vreemd voor zijn werk, zie ook de tekst van het Getty Museum), maar wie weet ziet een heel oplettende Cascade-vriend toch meer in deze locatie. Wij zouden dat natuurlijk graag horen en Teylers Museum is ook zeer geïnteresseerd als een van ons er meer in ziet.

Lees verder: Michiel Plomp. From New York with Love: De tekeningen-verzameling van Matthijs de Clercq. Teylers Magazijn. Jg. 29, nr. 107 (juni 2010), p. 10-11.
CO

Detail, met huis en laan.

Inhakend op de Cascade nieuwsbrief met daarin de oproep voor een weblog over het thema van de Monumentendag 2010. Natuurlijk speelt De Viersprong in de regio een rol en nemen we onze verantwoordelijkheid. Onlangs werd ik benaderd door het Historisch Informatie Punt Eemland (het HIP) met het verzoek en lezing te verzorgen over de 19e eeuwse tuinen met als hoofdthema De Viersprong. Wat het HIP nog niet wist maar veel leden van Cascade onderhand wel, is dat je mij prima het woord kan geven maar je krijgt het zo moeilijk weer terug! Dat moeten we anders aanpakken.

Het HIP verzorgt laagdrempelige verspreiding van de cultuurhistorie in het algemeen via de bibliotheken in de plaatsen Woudenberg, Amersfoort, Leusden en Bunschoten. Dat laagdrempelige is natuurlijk mooi want dat biedt mogelijkheden mensen te bereiken waar het anders niet gaat lukken.

We hebben, met behulp van het communicatie bureau Hemels van der Hart, ingezet op kinderen.
Aansluitend op het thema xe2x80x9cDe Smaak van de 19e eeuwxe2x80x9d zijn we een project gestart met de basisscholen in Woudenberg. Ook geven we enkele rondleidingen voor ouders met kinderen. Aansluitend nodigen we ook de volwassenen uit, maar dit toch met frisse tegenzin. Er wordt een filmpje gemaakt wat non stop gaat draaien in de bibliotheken, er gaat een persbericht uit naar alle regionale kranten, posters, website… Kortom het wordt goed aangepakt.

Historische tuinen zijn mooi en eigenzinnig, dat moet je uitdragen!
Richard Zweekhorst