Overtuin Huize Olterterp (Beetsterzwaag)


Slot Boelens, Piet van der Hem 18/08/1902  Bron: Nico Kloppenborg

Vrijdag 11 december zal de eerstvolgende Studie op Locatie (SOL) plaatsvinden. Het object betreft de overtuin van Huize Olterterp of Slot Boelens bij Beetsterzwaag (Friesland).

De voormalige overtuin is een grootschalig landschapspark dat tegenwoordig door verwaarlozing nauwelijks als zodanig meer herkenbaar is. Het is verwilderd en afgesloten voor publiek en de padenstructuur is grotendeels verdwenen. De Bosgroep Noordoost Nederland voert het beheer.

Bekend zijn ansichten met een bomengroep, de 12 apostelen geheten, van een hermitage, een roeivijver, een huisje met beelden en een aardwerk genaamd Beppexe2x80x99s kelder. Verder zijn er een het grote aantal meerstammige bomen te vinden.

Het late tijdstip in het jaar is gekozen omdat het bos dan transparanter is en doorkijken en structuren duidelijker zichtbaar zijn. Vragen die leven zijn bv:
. Wat kun je redelijkerwijs doen om dit vergeten park te bewaren en is dit bewaren de moeite waard?
. Hoe waarderen we de restanten van deze aanleg?

Voor de uitnodiging, details en aanmelding, klik hier.


Hermitage in overtuin Huize Olterterp (Beesterzwaag)
Bron: Fries Historisch en Letterkundig Museum

Cascade’s scheidende en nieuwe voorzitter


Carla, Leo en de penning.   Foto: Elisabeth Stades-Vischer

Gisterenmiddag vond het Cascade minisymposium 2009 plaats. Voor de pauze een drietal voordrachten. Annemarie van Leeuwen, Hanny van der Heide, Mariska de Boer en Jan Willem van Beusekom presenteerden onderwerpen waarmee ze zich, al dan niet in het kader van hun studie, hebben bezig gehouden.

Na de pauze was er de ruimte voor waarderende woorden door vice-voorzitter Johan Carel Bierens de Haan aan scheidend voorzitter Carla Oldenburger-Ebbers. Carla vervolgde met afscheidswoorden in de vorm van ‘Groene gedachten onderweg’. Vijf voorbeelden van een vluchtige gedachte of een toevallige vondst die mogelijk, en naar Carla hoopt, aanleiding zijn voor verder onderzoek en tot een nieuwe verdieping.

Naast waarderende woorden horen bij een ‘afscheid’ ook cadeaus. Prachtige boeketten en nog meer bloemen, maar ook een boeket, een bundeling van tuinhistorische artikelen. Het tweede Cascade Bulletin 2009 in de vorm van een boek. Zesentwintig bijdragen bijeen in het boek Tuingeschiedenis in Nederland. Veelzijdig erfgoed in ’t groen, Arinda van der Does en Jan Holwerda (eindredactie). Uitgegeven door Matrijs, klik hier.
Hier bleef het niet bij. Een prijs, de Carla Oldenburger-Ebbers penning (Cascade stimuleringsprijs voor jong talent), is in het leven geroepen. Eens in de drie jaar zal deze worden toegekend.

En last, but not least, waar sprake is van een scheidend voorzitter is ook sprake van een nieuwe voorzitter. Leo den Dulk neemt de voorzittershamer over en zal met zijn kwaliteiten en die van het zittende bestuur zonder twijfel zorg dragen voor een als vanzelfsprekende voortzetting van de vele activiteiten die Cascade al kent. En wie weet, weet hij aan dat boeket nog een bloeiende, geurende bloem toe te voegen.  JH

N.B. N.a.v. de reactie van Richard, donateurs krijgen het boek toegestuurd. Als Cascade Bulletin 2009-2.

Grot, rotspartij, watervalletjes en parasol te Batavia


Grot, rotspartij en watervalletjes in de Planten- en Dierentuin te Batavia (1880)
Bron: KITLV

Op zoek met termen als rots- en grotwerk en dan op een aantal mooie plaatjes stoten… De bron blijkt uiteindelijk de beeldbank van KITLV/Royal Netherlands Institute of Southeast Asian and Caribbean Studies te zijn.

‘Grot, rotspartij en watervalletjes in de Planten- en Dierentuin te Batavia’ uit 1880 staat bij de beschrijving. En een pad slingert langs de rotspartij omhoog, tot onder een parasol. En dan hebben we weer een link met de weblogs van een aantal weken geleden. Gelukkig ‘mogen’ deze mooie foto’s in de weblog. In de doelstelling van Cascade staat nl. ‘gebieden die in het verleden onder invloed hebben gestaan van de Nederlandse tuin- en/of landschapsarchitectuur’. En dat deel van de doelstelling komt niet zo vaak naar voren.  JH


Grot, rotspartij en watervalletjes in de Planten- en Dierentuin te Batavia (1880)
Bron: KITLV

Boekpresentatie Maakbaar Landschap

Meestal gaan we verder terug in de tijd en meestal op een ander schaal; tuin of park. Maar nu kwam deze verwijzing binnen. De boekpresentatie van Maakbaar landschap. De praktijk van de Nederlandse landschapsarchitectuur (1945-1972).

Over de na-oorlogse periode waarin industrie en infrastructuur werden hersteld, grootschalige woonwijken de woningnood moesten oplossen, half Nederland in ruilverkavelingen op de schop ging, een systeem van snelwegen, maar ook aangelegde natuur- en recreatiegebieden tot stand kwamen. En, het landschap rondom al deze ingrepen werd bewust ontworpen.

Maakbaar landschap vertelt hoe een kleine groep legendarische tuin- en landschapsarchitecten deze ruimtelijke opgaven gestalte gaf en daarmee de Nederlandse positie van het grootschalige landschapsontwerp vestigde. Mensen als Hans Warnau, Pieter Buys, Wim Boer, Bram Galjaard, Mien Ruys, Ellen Brandes, Harry de Vroome en Nico de Jonge.
Het boek is een gids door het naoorlogse Nederlandse landschap, aan de hand van de grote naoorlogse themaxe2x80x99s landbouw, stadsgroen, recreatie, verkeer, natuur en de (bedrijfs)tuin. Eén generatie ontwerpers vormde het aanzicht van Nederland tot op de dag van vandaag xe2x80x93 het landschap dat nu in veel gevallen opnieuw op de tekentafel ligt voor nieuwe opgaven als waterberging, herstructurering en nieuwe natuur.

Maar lees vooral zelf de wervende teksten. Op de Boekpresentatie, en voel u uitgenodigd om te gaan (19 nov).  JH

Nieuws betreffende Beeckestijn

De afgelopen tijd druppelde al wat nieuws naar buiten en vandaag kreeg ik van drie kanten verwijzingen naar nieuws betreffende Beeckestijn.
De site Vrienden van Beeckestijn lijkt wat het nieuws betreft een en ander het beste te verenigen. ‘podium voor tuin- en landschapscultuur’ valt te lezen, maar ook ‘congresfaciliteiten’ en ‘restaurant’

Zondag 22 november kan een ieder tussen 12.00 en 17.00 uur kennis komen nemen van de plannen. Er is een presentatie in enkele kamers van het huis. Met een beeld van de menselijke relatie met de natuur, in pakweg 1790, en nu. In de tuinen van het landgoed wijzen deskundigen op zes verborgen tuinstijlen.

Op dezelfde site staat ook het ‘Persbericht over toekomst Beeckestijn’. Klik daar zeker ook op de link ‘achtergrondinformatie’, met meer over de geschiedenis en verdere restauratievoornemens. Maar ook met een samenvatting van het businessplan. Landgoed Beeckestijn wordt een kenniscentrum voor tuinen, parken en buitenplaatsen. Uitgangspunt wordt een congrescentrum met overnachtingsmogelijkheid op de bovenverdieping en de benedenverdieping moet een permanente tentoonstelling gaan huisvesten.

Het ‘podium’ heeft ook een eigen website, verdere invulling volgt ongetwijfeld.  JH

De wereld van Alida Withoos: kunstenaars en tuinen in de Gouden Eeuw

De tentoonstelling van Speciale Collecties van Bibliotheek Wageningen UR van deze winter is ‘De wereld van Alida Withoos: kunstenaars en tuinen in de Gouden Eeuw’.
Dinsdagavond 10 november is er een speciale openingsavond met lezingen van 20.00-21.00 uur, door Rosita Steenbeek, auteur van de roman Ander licht (een historische roman over het leven van Alida Withoos,boekverslag) en Anne Mieke Backer, auteur van o.a. De gids van de Nederlandse tuin- en landschapsarchitectuur en van de nog uit te komen publicatie Er stond een vrouw in de tuin.
Kaartverkoop voor de openening (xe2x82xac 3,-) bij Boekhandel Kniphorst en aan de balie van de FORUM Bibliotheek; tentoonstelling open vanaf 19.00.

Spil in de tentoonstelling is Alida Withoos (ca. 1661-1730). Zij is door haar vader, de Amersfoortse kunstenaar Matthias Withoos, opgeleid tot schilderes van bosstillevens en botanische illustraties. De Nieuwsbrief van WUR meldt:
Handelaren in de Gouden Eeuw zijn in de greep van een ware verzamelkoorts door de fantastische nieuwe vondsten die de schepen van de VOC van onbekende werelddelen aanvoeren. Trots op hun verzamelingen en vooral op hun kunde exotische planten op te kweken, laten zij alles vastleggen door tekenaars zoals Maria Sybilla Merian, Johannes Bronckhorst, Alida Withoos en haar broer Pieter. Door de ogen van deze kunstenaars zien we de wereld van rijke burgers in hun voorname buitenhuizen met sierlijke tuinen en prachtige verzamelingen. Via Alida Withoos maakt u kennis met de xe2x80x98hotspotsxe2x80x99 van de Republiek in de Gouden Eeuw: de buitenplaatsen Vijverhof van Agnes Block, en Petersburg aan de Vecht en met de toen net opgerichte Amsterdamse Hortus Medicus.

De tentoonstelling is te bezichtigen op maandag tot en met vrijdag van 9.00-17.00 uur in Speciale Collecties van Bibliotheek Wageningen UR in het Forum in Wageningen.

(stel er komt niets van een bezoek of u wilt thuis al even een kijkje nemen, van de eerdere Alida Withoos tentoonstelling is er nog een webversie).

Betonseminar


De doorgang, grot, onder de Oude Arnhemse Bovenweg.  Bron: Het Utrechts Archief

Afgelopen zaterdag had een groepje voormalige studenten van de toenmalige opleiding Tuinkunst en Parken een excursie naar Hydepark en Aerdenburg te Doorn. Twee parken met veel (restanten van) cementrustiek. De bovenstaande foto laat de doorgang onder de Oude Arnhemse Bovenweg zien (oude foto, maar nog bestaande situatie) en de onderstaande foto toont een brug met cementrustieke staanders (‘boomstammen’) en brughoofden.

Gisteren stuurde Eric Blok een uitnodiging voor een Betonseminar door. De kreet Beton mag dan niet direct lokken, maar dat wordt anders als ik het programma lees en er de volgende kreten uitpik: ‘Pulham & Co.: Artificial Rockworks in England’, ‘Buttes-Chaumont’,’Rocaille-Brücke’, ‘Beton und Kunststein in der Gartenkunst des 19. Jahrhunderts’, ‘künstlichen Felsen in der Venusgrotte’. En het gaat niet alleen over de toepassing van beton en kunststeen [en cementrustiek] in de loop van de tuinhistorie, maar ook over restaureren en konserveren.

Het is een seminar in Duitsland, maar met zo’n Nederlandse voorbeeld van het toepassen van beton/cement moet het bij de geïnteresseerde toch gaan kriebelen… Het seminar vindt plaats van 12 tot 14 november te Bad Muskau.

Alle details zijn te lezen in het document Beton und Kunststein in historische Gärten.  JH


De brug rustend op cementrustieke staanders en brughoofden  Foto: Jan Holwerda