Maandelijks archief: juni 2009

Midsummernight op de Rensumaborg te Uithuizermeden

Geplaatst op door
14


Rensumaborg (Uithuizermeden)  Foto: Carla Oldenburger

Dit jaar vierde Cascade haar langste dag op de Rensumaborg. We waren te gast bij Ans en Ate Meijer. Schitterend weer, een overheerlijke maaltijd (heel veel dank aan de broers van Ate!) en als grote verrassing een tuinkoepel op het bergje achter het huis, naar een voorbeeld van Gijsbert van Laar. Jullie zien op de foto ons hier allemaal bovenop de berg zwaaien naar de ongelukkigen die hier niet getuige van konden zijn. Ans, Ate sr en Ate jr hebben ons natuurlijk ook rondgeleid op hun borgterrein en zo hoort het ook op de Cascade-Midsummernight.

De eenvoudige Frans classicistische aanleg uit de eerste helft van de 18de eeuw (Allert Meijer?) loopt langs een middenas, die loopt over de toegangslaan, dwars door het huis, en achter het huis over de middenas van een moderne geometrische tuin (Alberta Roodzant), over een weide en een vijver, naar de seringenberg met slakkengang en koepel. Deze laatste is een kopie uit Van Laar’s Magazijn van Tuin-sieraaden (1802-1809), Plaat LX? Nog meer over de geschiedenis van de buitenplaats? We kregen allemaal een hoofdstuk over de geschiedenis van de borg en het borgterrein, geschreven door de borgvrouwe Ans Meijer-Reinders zelf, uitgedeeld, zodat we thuis de hele geschiedenis nog eens rustig konden nalezen. De titel van het boek waaruit dit hoodstuk afkomstig is, zal nog volgen.

Nogmaals hartelijk dank Ans en Ate, namens allen. CO


Tuinkoepel van Rensumaborg (Uithuizermeden)  Foto: Carla Oldenburger

Beheerdilemma

Geplaatst op door
2


Schlossgarten Oldenburg  Foto: Niek Ravensbergen

Onlangs bezocht ik de Schlossgarten van het voormalige hertogelijk paleis in Oldenburg (bij Bremen). Een landschappelijk ontwerp van de Hofgärtner Bosse uit 1804-1809. Een aanrader. Het park van 18 hectare is beschermd.

Wat een gaaf geheel. Als je wilt ervaren hoe een landschappelijk ontwerp ruimtelijk bedoeld moet zijn, dan kan dat daar. Over de slingerende paden  flaneer je door groepen hoge prachtbomen. Na hun schaduw kom  je telkens weer in het stralende licht, en weer, en weer. Spannend ook, na elke bocht weer een ander uitzicht of perspectief.

Toen ik de week erna weer eens door Angerenstein jogde, een van Arnhems vele openbare 19de eeuwse parken, gingen mijn voeten over een informeel pad. De gemeente had dit pad onlangs maar geasfalteerd. Meebewegend met de massa. Erg praktisch, erg netjes. Maar ik betreur zulke ingrepen. Een voorbeeld van een vervagend ontwerp. Korte looplijnen zijn niet spannend, dat wist Bosse. Ik hoop dat beheerders zich in elk geval bewust worden van het dilemma tussen praktisch dan wel historisch verantwoord beheer.

Niek Ravensbergen

Onthulling Reposoirs Het Loo

Geplaatst op door
1


De Rustplaatsen van Paleis Het Loo  Foto: Jan Holwerda

Zaterdag 20 juni was het 25 jaar geleden dat museum Paleis Het Loo officieel geopend werd. Dezelfde zaterdag vond ook de onthulling van de Reposoirs plaats; na toespraken van dhr Ter Molen en Bierens de Haan schoof Prinses Margriet een doek naar een gravure van Carel Allard ter zijde en kon een ieder zich begeven naar de Rustplaatsen. Op de plek van de overgang van de formele tuin van Paleis Het Loo naar het landschapspark van het Paleispark. Het sluitstuk van de tuinrestauratie en van 25 jaar museum Paleis Het Loo. Nu een punt om naar toe te lopen, te gaan zitten en over de ijzeren balustrade het Paleispark inkijkend te besluiten om ook dat eens te gaan doorkruisen.

Maar sluitstuk? Ook weer niet helemaal. Bij de reconstructie van eind 70-, begin 80-tiger jaren van de vorige eeuw was besloten de centrale as achter het Paleis ‘in te laten springen’. Dit omwille van perspectivische werking. De kaart van Henry Reetz uit 1706 (zie weblog 14 nov 2006 ) maakte duidelijk dat van een ‘vernauwing’ geen sprake is geweest. De teruggevonden fundamenten van de Rustplaatsen bevestigingen dit nog eens.

Op grond van de kaart van Reetz kreeg de boventuin bij de hernieuwde reconstructie (zie weblog 30 mei 2008 ) een bredere middenas (t.o.v. de voorgaande reconstructie). De nu gereconstrueerde Reposoirs zijn opgetrokken op de oude fundamenten en hebben daarmee ook de oude maatvoering. Echter de doorgang tussen de colonnades en tussen de achterliggende hagen kent nog steeds de breedte van de eerste reconstructie en is daarmee te nauw. Op dit moment vallen de Rustplaatsen dan ook weg achter de hagen en komen ze pas indien men er naar toe wandelt volledig in het zicht.

Maar waarschijnlijk worden de hagen dit najaar teruggeplaatst en daarmee zullen de Rustplaatsen veel meer een onderdeel van het geheel gaan vormen. Blijft enkel de te nauwe doorgang tussen de colonnades…  JH

Net als bij meest recente reconstructie van de boventuin is ook de reconstructie van de Reposoirs gedegen gedocumenteerd in een zeer fraai boek: Reposoirs. De Rustplaatsen van Paleis Het Loo. Sluitstuk van de tuinrestauratie (ISBN 978-90-8786-008-0)


Het oostelijk Reposoir met Prinses Margriet en Johan-Carel Bierens de Haan

Voortbestaan van Stichting PHB bedreigd

Geplaatst op door
21


Buitenplaatsen Mozaïek samengesteld door Carla Oldenburger

In het weekend van 13 en 14 juni jl. zijn de aangesloten eigenaren en de vrienden van de Stichting PHB verder op de hoogte gebracht en bijgepraat over de penibele situatie waarin PHB verkeert. De Minister van LNV is voornemens de subsidie van xe2x82xac 2,25 miljoen met ingang van 2010 te stoppen. Op de Cascade-weblog van 3 februari 2009 kunt u nauwkeurig lezen hoe dit proces in zijn werk is gegaan. Zie de links naar de begrotingsstaten LNV en het afschrift van de brief van de Minister LNV aan de Stichting PHB (december 2008).

Hoewel deze kwestie al aanhangig is gemaakt sinds najaar 2008, is er nu ruim een half jaar later nog steeds geen zekerheid voor de medewerkers van PHB en voor de aangesloten buitenplaats-eigenaren. Het moge duidelijk zijn, als dit voornemen van de Minister wordt doorgezet, zullen vele buitenplaatsen in het nauw komen omdat de vele hoveniers (ca. 45) hun werk niet meer kunnen uitoefenen en omdat de medewerkers (ca. 15, directie, sectie beleid en planbureau) hun expertise niet meer kunnen uitdragen. Om die reden werd afgelopen weekend de noodklok geluid. Op de website van Stichting PHB vindt u doorverwijzingen naar het laatste nieuws: o.a. filmpjes van TV Gelderland en Kanaal 13, gemaakt op de bijeenkomst van aangeslotenen zaterdag 13 juni; kopieën van pagina’s uit de tijdschriften Tuinjournaal (juni 2009) en Tuin en Landschap (2009, nr.4) en een oproep van buitenplaats-bewoner René Dessing, een noodkreet om hulp, aandacht en steun.

Wat kan Cascade nu doen? Het leek ons een goed idee in ieder geval alle Cascade-vrienden op de hoogte te brengen van deze benarde situatie voor PHB door middel van een weblog. Tegelijkertijd worden zo alle Cascade-vrienden en ook allen, verontrust over deze situatie in de hele wereld, via de onder deze weblog te vinden Knop Reacties  in de gelegenheid gesteld hun commentaar te geven of hun steun te betuigen. Wij zullen de reacties eventueel bundelen en naar het Ministerie sturen. Zie ook de website PHB. CO

 

Bezoek aan de buitenplaats Trompenburgh, een aanrader

Geplaatst op door
3

Vanaf 1 april is buitenplaats Trompenburgh te xe2x80x99s Graveland op de eerste zondag van de maand weer te bezoeken. Zie hier voor inschrijving van rondleidingen.

Eigenaar Cornelis Tromp (1629-1691) heeft zich in de koepelzaal laten afbeelden samen met zijn vader Maarten Harpertsz Tromp (1598-1653), zijn vrouw Margaretha van Raephorst (met haar gehuwd in 1667) en Neptunus. Tromp was beter op zee dan op het land of zoals Constantijn Huygens dichtte over hem: Hij sitt op ’s Gravenland, die t’scheep veel wond’ren dee: Hij waer veel dienstiger, dunckt mij, op ’s Graven Zee. In 1679 werd Tromp benoemd tot luitenant-admiraal-generaal van de Republiek.


Op een oude tekening ziet men heel duidelijk dat de flankerende eilanden rondom met scheerheggen zijn beplant.

Het eerste huis op deze plek is gebouwd in 1654 door Joan van Hellemondt, de eerste echtgenoot van Margaretha van Raephorst. Dit huis is in 1673 verwoest door de Fransen, waarop Cornelis Tromp en zijn echtgenote, inmiddels weduwe van Joan van Hellemondt, na 1677 een nieuw huis lieten bouwen, dat eerst de naam Syllisburg droeg. Deze naam had te maken met Trompxe2x80x99s adelijke titel (graaf van Syllisburg) die hij in 1676 van Christiaan V van Denemarken had gekregen.

Dit huis bestaat nog steeds en vrijwel in zijn oorspronkelijke gedaante. De indeling van de buitenplaats vertoont in grote lijnen eveneens nog steeds structuren uit deze Hollands classicistische periode. Op een plattegrond uit 1704 is te zien dat de plaats door een middenas in twee gelijke delen is verdeeld. Twee eilanden omgeven door hagen en beplant met opgaande bomen, flankeren het huis. Op de hoofdas lag en ligt nog steeds een grote cirkelvormig centraal bassin, toen omgeven door eerst cirkelvormige hagen, gevat in een vierkant van driedubbele hagen. Deze xe2x80x9cmiddenparterrexe2x80x9d was ook weer omlijst door xe2x80x9cbeddenxe2x80x9d  beplant met plantagebomen. Gelijkenissen met de 17de eeuwse tuinen op Het oude Hof (Paleis Noordeinde) en Hofwijck dienen zich aan.

Wacht maar, ik zal het eens gaan uitwerken, want het is beslist heel interessant. Over latere eeuwen en de omvorming in landschapsstijl ook later meer. Een voorproefje is op de fotoxe2x80x99s te zien. Een tekening (uit het begin van de 18de eeuw?  van wie?) en een foto van een van de twee eilanden zoals we er nu vanaf het dak tegen aan kijken, met een tuintje in architectonische stijl van A. Metzger. Deze weblog is alleen bedoeld om te informeren over de mogelijkheid tot bezoek. CO


Hier kijkt men op een van de flankerende eilanden met een tuintje ontworpen door A. Metzger

Mozaïekvakken voor buitenplaats De Viersprong (2)

Geplaatst op door
Beantwoorden


De Mozaïekvakken van De Viersprong (Woudenberg)  Foto’s: Richard Zweekhorst

Naar aanleiding van het eerste weblogover de mozaïekvakken op De Viersprong waren de reacties enorm. Wel 255 ontwerpen zijn aangedragen! Helaas waren ze allemaal van dezelfde persoon. Jan bedankt hiervoor. Maar belofte maakt schuld, dus hierbij de onlangs gerealiseerde mozaïekvakken op De Viersprong in Woudenberg.

Uit het in derde weblog beschreven boekje uit 1911 zijn de afgebeelde ontwerpen gerealiseerd. Het aanleggen van de vakken gaf een enorm effect en de ontwerpen passen helemaal bij de bloeitijd van de buitenplaats. Samen met de Agave en het ruwe grasland (prachtig mengsel van Jasper en Jo Janneke) is er echt een streefbeeld gerealiseerd. Als tuinbaas kom je al werkend en inkopend erachter waarom de voorgeschreven beplanting is toegepast (o.a. vermeerdering en droogteresistentie). Het maken van de vakken is direct weer opdoen van een schat aan ervaring. De foto’s schetsen een aardig beeld maar helaas is de werkelijkheid vele malen mooier.

Ondertussen zijn de eerste contacten gelegd met Maarten de Vos, beheerder van het park Rams Woerthe, we gaan proberen ook daar de vakken weer te realiseren. Ook Maarten is van de opleiding aan de Hogeschool Utrecht en ook hij heeft de ambitie iets te laten zien van de schoonheid van de historische tuinen.

Nu hopen op een mooie zonnige zomer.
Richard Zweekhorst