Franse tuin en theekoepel opgegraven aan Koepoortsweg (Hoorn)


Opgraving theekoepel, rechts bakstenen muur, links palen in het water.  Bron: hoorn.nl

N.a.v. online artikelen vond ik, op hoorn.nl, het volgende:

Voorafgaand aan de restauratie en uitbreiding van een pand aan Koepoortsweg 73 te Hoorn hebben archeologen de resten van een 17de/18de-eeuwse tuin in Franse geometrische stijl opgegraven. Deze resten waren overdekt door een meter dikke laag van de Engelse landschapstuin uit de 19de eeuw.

De Koepoortsweg is een van de oudste uitvalswegen van Hoorn. Langs deze weg bouwden in de Gouden eeuw rijke Hoornse kooplieden hun buitenhuis. Koepoortsweg 73 was zo’n ‘buiten’ en werd de 18de eeuw onder meer bewoond door voorname families als Blauw, Berckhout en Hoolwerff.

Het pand is vermoedelijk voor 1615 gebouwd en later langzamerhand uitgebreid. Bij de bouw van het pand is gelijktijdig een voor die tijd moderne Franse tuin aangelegd. De hoofdas van de symmetrische tuin liep direct door vanaf de hoofdingang van het huis recht op de theekoepel aan de Tocht af. Op ongeveer 8 meter achter het huis lag op het eerste kruispunt van de paden een vijver of een kleine fontein. Op intervallen van 8 en 11 meter werden haaks op de hoofdas kaarsrechte paden aangelegd tot aan het perceel van de buren. Al deze paden bestonden uit fijne grijswitte schelpjes. De schelpenpaden waren ongeveer een meter breed.

Aan de Tocht ofwel de Gouw, de belangrijkste vaarroute van de stad Hoorn naar het noordelijke achterland, werd in de late 17de eeuw in gele steentjes een bescheiden fundering voor een theekoepel gemetseld. Deze 6 bij 4 meter grote koepel stond voor de helft in het water op palen. De enig overgebleven theekoepel is nog te zien als een zeskantig houten gebouw aan het begin van de Koepoortsweg naast de snackbar van Van Ree.

Tevens zijn fragmenten van grote grijze tuinvazen met fraaie bloemversieringen gevonden. Deze moeten in de 17de-18de eeuw op gemetselde zuilen in de tuin hebben gepronkt met prachtige bloemen en planten daarin.
Rond 1800 is de hele geometrische tuin veranderd in een landschapstuin in Engelse stijl. Daarbij zijn bomen geplant waaronder de nu zo kolossale rode beuk en de grote walnotenboom. Deze domineren tot op heden de aanblik van de tuin.


Koepoortsweg op watwaswaar.nl

Zelf even op watwaswaar.nl gekeken. Wat opvalt is de veelheid aan kleine gebouwtjes (koepels) aan de water, de smalle, kleine percelen, met per perceel aanduidingen huis, tuin, tuinhuis of koepel en de naam van de weg; niet Koepoortsweg, maar ‘de Koepel weg’!

Tot slot (omdat hij mooi is), waarschijnlijk een foto van die enig overgebleven theekoepel aan het begin van de Koepoortsweg naast de snackbar van Van Ree. Wie bevestigt dat deze foto van die koepel is?  JH