Zaterdag de Cascade voorjaarsexcursie 2007. Deze keer naar kasteel Keukenhof (Lisse) en de buitenplaatsen Huis te Manpad en Ipenrode (Heemstede). De deelnemers hebben reeds een mapje met wat documentatie ontvangen. Hierin zit ook een plattegrond van Huis te Manpad. In de linkerbovenhoek (zuid-westen) van die plattegrond is een boog/cirkelsegment-vormige laan met aan de binnenzijde, vanuit het midden een hier rechtopstaande laan te zien.

Deze enkel op kaarten herkenbare vormgeving is herkent als een passer. En dit vormt dan mooi een bruggetje van de passers van Beeckestijn als genoemd in voorgaande weblog van Heimerick Tromp naar de komende excursie en de passer van Huis te Manpad.

Drie passers op plattegrond Beeckestijn – J.G. Michael (1772)
Bron: Digitale Noord-Hollandse Atlas

Hierboven uitsnedes van de passers op de plattegrond van Beeckestijn (J.G. Michael, 1772) ; ik heb ze, na inzoomen en uitsnijden, gekanteld zodat de punten naar beneden staan.
En nu even 2 uitersten. Eén, ik zie 3 grondlichamen welke een bijna afgesloten ruimte met zicht naar en door een laan vormen. Of twee, ik zie 3 passers. En om nog even verder te gaan, met zelfs 1 tot 3 punten daarbinnen. Sprak Heimerick niet over punten, zuilen en loge? ’t Is de ‘schuld’ van Heimerick (geintje). Ga ik nu achter iedere punt iets zoeken? Misschien bij deze combinatie van zoveel vrijmetselarij-elementen in één tekening wel.

En nu met de komende excursie in het achterhoofd, de passer van Huis te Manpad.
De huidige plattegrond van de zuid-westhoek van het park bij Huis te Manpad laat een struktuur zien die past op die van een ontwerp voor het Achterste Bos van A. Speelman (1741). Lanen met opgaande bomen waarbinnen hakhoutvakken en enkele kabinetjes en een totaal struktuur die enkel op papier is te herkennen. Latere toevoegingen zijn een ‘hermietenhuisje’ (midden van de boog) en een vijver in het midden (op afbeelding half ‘opgeklapt’).

Andere termen die, in het verleden, door mijn hoofd schoten waren ‘gradenboog’ en ‘sextant’  (Kepler-sextant of Hevelius-sextant ; een astronomisch kabinet )

Wat Huis te Manpad literatuur:
Tweetal artikelen, zeker voor die tijd bijzonder, Huis te Manpad & Parkbossen in de 18de eeuw, uit tijdschrift Groen van de hand van Trudi Woerdeman en Willem Overmars. Deze zijn te downloaden via www.wildernis.com (heb wel geduld, duurt even)
Hèt te lezen boek is Het Huis te Manpad van Barbara Joustra (Canaletto) 
Huis te Manpad, en de kaart, is ook opgenomen in het door mij versleten rapport Landgoederen van Zuid-Kennemerland van Lucia Albers.  JH

Bron: Landgoederen van Zuid-Kennemerland, Lucia Albers