Het navolgende is aangeleverd door Heimerick Tromp (en door mij iets bewerkt) en ontleend aan een hoofdstuk over o.a. de Vrijmetselarij uit een nog uit te komen boek over de landschapsstijl. Hier een eerste deel, morgen het tweede. Deze weblog sluit aan bij de weblog van 24 Apr. 2007.
De plattegrond van buitenplaats Beeckestijn (Velsen) uit 1772 (J.G. Michael) bevat onderdelen met een decoratie, die verwant kan zijn aan de maçonnieke symboliek.
Uitsnede plattegrond Beeckestijn – J.G. Michael (1772)
Bron: Digitale Noord-Hollandse Atlas
Het meest opvallend in de plattegrond van Beeckestijn is de licht- en bouwsymboliek. In het geometrische gedeelte ten z.w. van het huis liggen twee rechthoekige compartimenten (afb. hierboven) aan weerszijden van de hoofdas; het rechter (meest westelijke) bevat een driehoek met een slingerbos waar een korte rechte laan als een xe2x80x98handvatxe2x80x99 naar toe leidt; de opzet heeft de vorm van een truweel. Het linker (meest zuidelijke) compartiment bestaat uit een tweetal driehoeken ingevuld als slingerbos. De daar ingetekende beplantingselementen stellen een maan en een cirkel voor, waarin men de zon kan herkennen; de maan is als het ware door de sterren, kleine ronde elementen, omringd.
|
|
Intrigerend is de vorm van de cirkelvormige bloemparterre, direct ten westen van het huis. Het kader hiervan is duidelijk geïnspireerd op het labyrint van Zorgvliet (Den Haag). Ook op Zorgvliet hebben de kabinetjes een verschillende vorm: een cirkel, een kruis, een rechthoek of vierkant en een halve cirkel. Dergelijke symbolen hebben dikwijls een kosmologische, c.q. alchemistische of astrologische achtergrond. De kruisvorm staat voor Venus en evenals de maan voor het vrouwelijke, de cirkel voor de zon, het mannelijke. De halve cirkel (Jupiter) voor de ziel, het positieve, het vierkant voor de Aarde, het krachtige (het getal 4). Bij Zorgvliet kunnen we er ook de vier elementen in herkennen: vuur (de zon), aarde (het vierkant), lucht (halve cirkel) en water (maan). |
|
|
Bij Beeckestijn is de symboliek minder duidelijk. Hier kan het klavertje drie staan voor de perfecte eenheid en het sleutelgat voor het vrouwelijke. De invulling van deze parterre in de vorm van een draaiend of roterend wiel verwijst naar een oeroud, wereldwijd verbreid symbool en is verwant aan het gammakruis of tetraskelion (vgl. swastika). Het kan staan voor de zon, het leven zelf, vruchtbaarheid en voorspoed en vormt als zodanig een geluksteken. In die zin kan het ook als teken van xe2x80x98welkomxe2x80x99 gelden. |
