Wielbergen en Petzold

Nedangerlowielpergenpetzoldzn_1   

Naar aanleiding van de web-log van 19 juli over de vondst van 18 boeiende foto-albums van de buitenplaats Wielbergen, wil ik graag twee zaken melden die tuinarchitectonisch toch wel interessant zijn wat betreft Huis Wielbergen te Angerlo. Het huis werd tussen 1869 en 1872 gebouwd naar ontwerp van L.H.Eberson, in dezelfde tijd als het Jachthuis op De Gulden Bodem (Arnhem), in opdracht van Willem Baron Brantsen. Niet alleen dat de huizen sprekend op elkaar lijken, zoals blijkt uit het artikel waarnaar de webmaster had verwezen, maar ook is op beide plaatsen Eduard Petzold aangezocht voor het maken van een landschapsplan. Een ontwerp / situatietekening van Petzold van Gulden Bodem bevindt zich in de afdeling Speciale Collecties LUW (zie http://library.wur.nl/tuin); het ontwerp van Wielbergen (zie hierboven) is opgeslagen in het Archiv van de Senatsverwaltung Bau- und Gartendenkmalpflege Berlin, zoals ook acht andere ontwerpen van Petzold van zijn projecten in Nederland. Afgebeeld ontwerp is overgenomen uit het boek: Von Muskau bis Konstantinopel: Eduard Petzold ein europaeischer Gartenkuenstler 1815-1891, de dissertatie van Michael Rohde. Amsterdam / Dresden, 1998. Michael Rohde is tegenwoordig directeur van Park Muskau. CO

Vogelvlucht door drie eeuwen tuinkunst op Middachten

Vanmiddag naar de tentoonstelling ‘Vogelvlucht door drie eeuwen tuinkunst op Middachten’ te Middachten (De Steeg) geweest.

De tentoonstelling zelf is niet groot. Langs de trap naar de kelderverdieping hangen de vogelvlucht van A. van der Laan & H. de Leth en ontwerpen van C.E.A. Petzold (1878), van H.A.C. Poortman (1901), van R.Ed. André (1908) en van Erkelens (1947).

In één van de keldervertrekken was nog meer materiaal bijeengebracht. Oude afbeeldingen, deels in boekwerken, veel oude foto’s en ontwerpen van delen van de tuin, o.a. de linkerhelft van de zuidelijke parterre (door H.A.C. Poortman), de wijziging van de parterre aan de oostzijde (door R. Ed. André), de doolhof door H.A.C. Poortman , de vervanging hiervan door het rosarium (H.A.C. Poortman 1926).

Als gezegd het is geen grote tentoonstelling, maar wel het originele materiaal en daar kan een verkleinde, vaak zwart-witte, foto in een boek niet tegen op. Verder ga je door de tuinen en het kasteel met o.a. het fantastische trappenhuis en de centrale koepel naar de tentoonstelling en daarna aanschouw je de werkelijkelijkheid van de tuinen opnieuw. En het is die totale entourage die een perfecte middag maakt.

Het kasteel en de tentoonstelling zijn enkel nog 25, 30 en 31 Juli te aanschouwen!!  De tuinen tot 15 september.

Zie ook:
Vogelvlucht door drie eeuwen tuinkunst op Middachten
Website van Middachten, en dan m.n. Kasteeltuin en Historie.

Lees zeker ook Middachten Huis en Heerlijkheid, Hoekstra. T. e.a. (red). En niet alleen omwille van het hoofdstuk ‘De Tuinen en het park van Middachten’ door D. Koper-Mosterd en H. Tromp.  JH

Themanummer Nehalennia (nr. 152) “Kastelen en buitenplaatsen”

Een tip van Ronald van Immerseel:

Naar aanleiding van de 19e Historische Studiedag "Zeeuws Buitenleven" op 18 november 2005 in de Zeeuwse Bibliotheek georganiseerd door het Koninklijk Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen in samenwerking met de Stichting Cultureel Erfgoed Zeeland (als onderdeel van het Jaar van het Kasteel en de Historische Buitenplaats) verscheen in juni 2006 een themanummer van Nehalennia. Dit nummer van het Bulletin van de werkgroep Historie en Archeologie van het Koninklijk Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen en de Zeeuwse Dialect Vereniging is geheel gewijd aan kastelen en buitenplaatsen.

In dit themanummer zijn opgenomen de lezingen van Ronald H.M. van Immerseel over kastelen en buitenplaatsen in Zeeuws-Vlaanderen en van Veronica Frenks over de invloed van het uit de 2e helft van de 15e eeuw stammende boek Hypnerotomachia Polophili op de Zeeuwse tuinkunst.

Het themanummer is verder aangevuld met een drietal monografische artikelen. Allereerst een artikel van de conservator van de historisch-topografische atlas ‘Zelandia Illustrata’ over kasteel Popkensburg.  Verder betreft het een artikel  over het lopende onderzoek naar het archeolgisch vondstenmateriaal van het kasteel Sint-Maartensdijk door archeoloog H. Koopmanschap en D. la Fèber en een artikel over het middeleeuwse kasteel van Kats door Gerard van der Wal.

Losse nummers zijn te bestellen voor 3.20 Euro (incl. porto 5 Euro) via wha@freemail.nl of via Secretariaat Werkgroep Historie en Archeologie, p.a. Zeeuws Archief, Hofplein 16, Postbus 70, 4330 AB Middelburg

Sanssouci, Frederik de Grote en Voltaire

Het net uitgekomen Cascade Bulletin kent een artikel van Luurd Reinders over de problemen rond de bouw en aanleg van de fonteinen van Sanssouci. Dit artikel gaf meteen al aanleiding tot reacties.

Jammer dat een kaart voor een nadere plaatsbepaling van de verschillende elementen mist en ook afbeeldingen als verdere illustratie.  We hebben eens over internet gezworven en niet een 100% match kunnen maken, maar willen uit het vele materiaal wat te vinden is toch de volgende links noemen:
Sanssouci in Wikipedia
Die Parkanlagen von Sanssouci in Potsdam
Park Sanssouci
Cor en Joke in Potsdam (ik ken ze niet, maar ’t is wel een lange, mooie serie foto’s)

Tot slot nog een bijdrage van Joost S.H. Gieskes:

In het interessante artikel over Sanssouci, zie Cascade bulletin 2/2005, wordt terloops de naam Voltaire vermeld. Inderdaad waren Frederik de Grote en Voltaire enige tijd bevriend, al heeft dat niet lang geduurd. Een aardige anekdote over deze vriendschap is bewaard gebleven.
Toen Frederik (in het Frans) een uitnodiging aan Voltaire stuurde voor een etentje op paleis Sanssouci deed hij dat aldus:

   ‘   P       à    6 ‘
    venez       100

Voltaire aanvaardde de uitnodiging in dezelfde stijl, en wel als volgt:

   ‘ G a ‘

Uitleg:
Hier staat ‘venez’ onder (sous) de P ; 100 (cent) staat onder (sous) de 6 (six), ofwel ‘Venez souper à Sanssouci’

Voltaire: grote G ofwel ‘G grand’, kleine a ofwel ‘a petit’ = J’ai grand appétit.

Gefeliciteerd, nummer 100!!

Enthousiast als we zijn waren we een eerste mijlpaal bijna ongemerkt voorbij geschoten. Carla had ergens 98 weblogs gezien, al zoekende vond ik 99, of te wel hier is weblog nummer 100.

Als felicitatie willen we aan een ieder die in welke vorm dan ook een bijdrage leverde (een) felicitatiekaart(en) sturen. Maar zeer zeker ook aan de ‘lezers’ die zodoende ook nu weer mooi mee kunnen genieten.

                                 
Carrousel at Trianon                                       Tent at de Bayser

            
Philosopher’s Pavilion at Bagatelle                  Windmill at Parc Monceau

Nog veel meer zien?  Nog meer genieten?  Ga dan naar Architectural Notecards van Architectural Watercolors Andrew Zega & Bernd H. Dams

Wielbergen, 18 boeiende fotoalbums uit de 19e en begin 20e eeuw

Weer eens iets uit mijn regionaal dagblad (de Gelderlander):
Het Gelders Archief heeft achttien boeiende fotoalbums verworven. De foto’s gemaakt door Vivian Jacob Lodewijk Tom baron Brantsen (1880-1954), wonende op het huis Wielbergen (Angerlo). De foto’s tonen het leven op het landgoed, de familiebezoeken, de omgeving en de vele reizen die de fotograaf maakte. Maar ook verschillende kastelen en huizen in Gelderland. Na zijn overlijden in 1954 kwamen de foto’s terecht bij de executeur-testamentair. De albums zijn recent teruggevonden op de zolder van een particulier in Doesburg, familie van de executeur-testamentair. Fantastisch als je zoiets op je zolder tegenkomt, toch?.

Zie ook nieuwsbericht van Gelders Archief.

Meer over Huis Wielbergen (Angerlo) en zijn tweelingbroer Het Jachthuis (Arnhem) op een webpage over de laatste.

Weer Vaeshartelt

Via Carla hebben we van Lia Copijn de bovenstaande afbeelding uit Album dédié à mes enfants et mes amies verkregen.  Het komende september number van het tijdschrift MONUMENTEN kent een artikel, over Vaeshartelt, van haar hand. 

Verder is webpage Regout en Vaeshartelt aangevuld met detail informatie betreffende de wandelingen (gebruik Refresh of Reload of Ctrl R om de meest recente page op te halen).

Een vakantie-tip

Niet een vakantie-foto, maar een vakantie-tip in dit geval. Misschien heeft u het al gemerkt, onze webmaster heeft het in Roemenie even druk met andere zaken (overigens geen vakantie). Dus ik probeer een beetje in te springen. Afgelopen week heb ik een uitstapje gemaakt naar het Museum Bisdom van Vliet in Haastrecht. Wat een leuk museum is dat. Het is een huis en een tuin en een overtuin, alle uit 1877. Zo 19de eeuws als het maar kan. De inrichting van het huis nog helemaal uit die tijd, niets veranderd of verstoord, helemaal geweldig. Vele chinese serviezen, overal Deventer-tapijt, alle gordijnen nog origineel, je weet niet wat je ziet.

De overtuin staat wel beschreven in de Gids voor de Nederlandse Tuinarchitectuur van Oldenburger, Backer en Blok, maar de achtertuin aan de Hollandse IJssel daar gaat het nu even om. De beheerder had deze een aantal jaren geleden zelf opgeknapt.

Nedhaastrechthuisbisdomvanvliet_012Nedhaastrechthuisbisdomvanvliet_004_1

O jee, had hij er wel verstand van, hoor ik u denken? Nou het ziet er naar uit van wel. Ik vroeg aan hem hoe hij te werk is gegaan en hij vertelde dat hij eerst alle paden weer hun originele loop had teruggegeven. Hierdoor ontstonden vanzelf perken die hij opneiuw gevuld heeft met Hydrangea’s, varens, Hosta’s , Aucuba an misschien nog enkele 19de eeuwse schaduwplanten, want schaduw is er genoeg onder een hele grote oude bruine beuk. De beuk stamt uit de jaren negentig van de 17de eeuw, toen het eerste huis op die plek werd gebouwd, ook voor de familie Bisdom van Vliet. Op deze wijze is een echte 19de eeuwse "stadstuin" ontstaan, zo een die je ook achter grote grachtenhuizen in grote steden verwacht. Het resultaat is werkelijk goed, alhoewel de foto’s dat niet helemaal laten zien. Deze tuin is niet toegangkelijk, maar wel van boven uit het huis te zien. De overtuin is zeer de moeite waard vanwege twee beelden van Jan van Logteren, een Neptunus en een Hercules (gesigneerd en gedateerd 1720), enige merkwaardige "druipsteen-vazen", een Libanon-ceder en een "baldekijn" of grafmonument, waar het echtpaar Le Fevre de Montigny-Bisdom van Vliet ligt begraven. Ook hond Nora heeft daartegenover een plaatsje gekregen. CO

Zie verder http://www.bisdomvanvliet.nl

Vakantie-foto van Ermenonville Ile des Peupliers

Namens Joost Gieskes zet ik het volgende bericht en de foto van Joost op deze weblog. De oude foto komt uit het OHT-archief.

Op 2 juli 2006 maakte ik een foto van het eiland met het grafmonument van Jean Jacques Rousseau in het park JJR in Ermenonville. Het paviljoen op de tekening staat er nog. De huidige Italiaanse populieren zijn nog vrij jong zo te zien. Perspectivisch lijkt het eilandje op de prent nogal ver van de oever te liggen, maar dat valt wel mee in werkelijkheid. Echt spectaculair is het niet, maar vanuit historisch oogpunt goed om te bezoeken! Op de foto geheel achteraan ligt een chateau-hotel. Ik logeerde aan de Marne!

Joost Gieskes

Frermenonvilleisledespeupliers1811jmerig_1

  Frermenonvilleeilandjjr2006_1

Tuinkunst in Repro.

Gisteren heb ik de tentoonstelling Het geluk van de tuin bezocht. Het is in vele opzichten een bijzondere tentoonstelling. De opzet heeft een eigen invalshoek, de opgave is door de samenstellers zo ruim mogelijk geformuleerd, lijkt mij. Hoofdstukken die aan bod komen zijn: de ommuurde tuin (in tegenstelling tot de wildernis); de lusthof (paradijs); de classicistische tuin(o.a. Zeist); de hortus botanicus (incl.botanische boeken); de landschapstuin; tuin en architectuur (o.a. Gooise villatuinen van Springer en De Bazel); na-oorlogse tuinen (vnl.West-8); de kant-en-klaar-tuin. Jammer genoeg wel heel weinig diepgaand.

Abdijolvrouwtenduinenkoksijdepieterpourb_1 Het materiaal dat bij elkaar is gezocht, is voor een deel beslist niet het alledaagse wat we gewend zijn. Het jaar 2006 heeft voor tentoonstellingen een nieuwe trend gezet en dat is de trend van het exposeren van schilderijen in repro alsof het de kunst zelf is. Denk aan de zojuist geopende Rembrandt-tentoonstelling in de Beurs van Berlage, De muren zijn door ik denk wel 25 grote xe2x80x9cschilderijenxe2x80x9d ingenomen, naast replicaxe2x80x99s van tuinen en buitenplaatsen in de vorm van enige maquettes en naast grote namaak-lei-platanen en een namaak-kist van Ward. Daarentegen waren er echte tuin-ontwerpen op papier, echte boeken, echte Gooise prentbriefkaarten en een echte dia-show op een heel groot scherm. Het klinkt misschien wat negatief maar de tentoonstelling zag er prachtig uit.

De vogelvluchten van de Abdij O.-L.-Vrouw-ten-Duinen (in repro), geschilderd door Pieter Pourbus (1580), en buitenplaats Het Kiel bij Antwerpen (in repro), geschilderd door Jacob Grimmer (1578), vind ik gelukkige vondsten, goede voorbeelden van Vlaamse renaissance-tuinarchitectuur, hoewel ze hier onder het hoofdstuk xe2x80x9cde ommuurde tuinxe2x80x9d werden gepresenteerd. Het is maar net wat je wilt. Wat echt niet klopt is dat Leonard Springer de wintertuin van Restaurant Krasnaplosky en Frascati in London heeft ontworpen. Prachtige aquarellen, maar de ontwerper is de architect (oom) Jan Springer. Jammer is dat er geen enkel document is bijgeleverd voor bezoekers en dat er ook geen verwijzing naar de NVTL (Ned.Ver. Tuin- en Landschapsarchitectuur) en moderne literatuur is geboden. Ik heb gevraagd aan de samenstellers of ze over enige documenten beschikken om op deze log naar door te linken. Even nog afwachten dus. CO.

Zie voor eerdere aankondiging en activiteiten web-log van 24 juni jl.

Links:

De Abdij O.-L.-Vrouw-ten-Duinen (Abbatia Beata Maria de Dunis):

http://www.kerknet.be/toerisme/toeren/polderheiligen/polder_2.html